پروژه بررسی علل فرار دختران

 

 

فهرست عناوين       

 

مقدمه  1

 

فصل اول:

 

كليات تحقيق       2

 

اهميت مسئله   2

 

تعريف علمي واژه‌ها   3

 

نوجواني        3

 

كجروي يا انحراف    4

 

فصل دوم:

 

فرار دختران از خانه       5

 

مقام زن در جهان‌بيني اسلامي 5

 

فرار دختران   6

 

نقش عوامل اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و خانوادگي در انحراف  8

 

نقش مسائل اجتماعي در انحراف     8

 

تراكم جمعيت  9

 

محل سكونت   9

 

مناطق جرم‌خيز 10

 

مهاجرت       11

 

ماهيت زندگي شهري 11

 

دوستان و رفقا 12

 

تأثير عوامل فرهنگي بر انحراف        12

 

تأثير عوامل اقتصادي بر انحراف       13

 

خانواده و انحراف     14

 

خشونت والدين و اثرات آن   15

 

فساد و آلودگي والدين        16

 

فصل سوم:

 

علل فرار  18

 

چه كساني از خانه فرار مي‌كنند؟     18

 

شرايط عمومي افراد فراري   19

 

از نظر خانوادگي      20

 

از نظر اجتماعي       20

 

اقسام فرار     22

 

علل فرار       23

 

فقدان يكي يا هر دو والدين   23

 

جدايي و طلاق        24

 

وجود ناپدري يا نامادري      27

 

فقر عاطفي     27

 

شكست تحصيلي و نگراني از سرزنش يا تنبيه والدين 29

 

سخت‌گيري و وجود شرايط تنبيه     30

 

تمايل به ديدن نقاط ديدني      32

 

فصل چهارم:

 

نحوة ارائة خدمات به دختران فراري   33

 

نحوة ارائة خدمات در ايران به افرادي كه از خانه فرار مي‌كنند      33

 

مركز بازپروري زنان و دختران آسيب‌ديدة اجتماعي 33

 

خانة سلامت  34

 

اهداف 35

 

شرايط پذيرش 36

 

نحوة پذيرش    36

 

كميتة امور آسيب‌ديدگان اجتماعي استان    37

 

شرايط و مراحل ترخيص و تحويل به خانواده يا بستگان      38

 

شرايط و مراحل زندگي مستقل       39

 

شرايط ترخيص از طريق ازدواج      40

 

شرايط ترخيص از طريق ادامة تحصيل 41

 

فصل پنجم:

 

بحث و نتيجه‌گيري        42

 

توصيه و پيشنهادات براي مسئولين    42

 

چند توصيه به والدين  44

 

نتايج پژوهش‌هايي كه در خصوص دختران انجام شده است47

 

منابع    55

 

 

 

مقدمه :

 

همه روزه شاهد درج عكسهايي از كودكان و نوجوانان در جرايد رسمي كشور هستيم كه بدون اطلاع والدين، خانه و كاشانة خود را ترك نموده و به ديگر سخن اقدام به فرار از خانه نموده‌اند و چشمان مضطرب خانواده‌اي را بي‌صبرانه در انتظار بازگشت خويش به دور انداخته‌اند. البته اين تنها بخش كوچكي از جامعه آشنا با مطبوعات را شامل شده كه دسترسي به جرايد داشته و با درج آگهي در آن، ملتمسانه مردم را در يافتن فرزند خويش به استمداد طلبيده‌اند در صورتيكه بسياري از خانواده‌هاي بحران زده آشنايي چنداني با جرايد نداشته تا بنابر دلايلي! «بالاخص در ترس از آبرو» از درج آگهي در مطبوعات خودداري نموده‌اند. بعلاوه هيچ آمار دقيقي از تعداد فراريان از منزل در ايران وجود ندارد و مسئولين اداره آگاهي نيز از ارئه آمار به دلايل مختلف طفره رفته‌اند. همچنين مشخص نيست از ميان فراريان نوجوانان، چه تعدادي دوباره پس از برخورد با مشكلات خود به منزل مراجعت مي‌كنند؟ يا آنكه بوسيلة نيروهاي انتظامي دستگير شده و به والدين تحويل مي‌گردند؟ يا با در پيش گرفتن كاري شرافتمندانه مستقل از والدين خانواده به زندگي خود ادامه مي‌دهند؟ وتعداد زيادي نيز پس از ارتكاب جرمي دستگير شده و پس از تشكيل پرونده تحويل كانون اصلاح و تربيت گرديده تا اقدامات تعليمي و تربيتي لازم در مورد آنان صورت گيرد و اين تنها قسمتي است كه در صورت همكاري مقامات زيربط در آگاهي آمار دقيقي دارد كه متأسفانه ارائه نگرديده است.

 

 

فصل اول :كليات تحقيق

 

اهميت مسأله:

 

در تحقيقي كه در سال 1365 بوسيلة انجمن اولياء و مربيان در مورد علل انحرافات، اخلاقي و فرار دختران  انجام گرفته است متوسط سن فرار 16 سال مي‌باشد. دلايلي چون: اختلافات شديد خانوادگي، عاشق شدن، داشتن رابطة نامشروع و ترس از برملا شدن آن، داشتن نامادري، ناپدري و بدرفتاري والدين را براي فرار آنها ذكر نموده‌اند. «فراهاني، 1365» بنابر گزارش سازمان بهداشت جهاني، يكصد ميليون كودك و نوجوان در جهان وجود دارد كه در كوچه‌ها و خيابانها زندگي مي‌كنند و در برابر مواد مخدر و خشونتهاي جسمي آسيب پذيرند. موضوع مهم در اين فرارها يافتن پاسخ براي سئوالات زير است:

 

1 . نوجوانان چرا خانه‌هاي خود را ترك مي‌كنند؟

 

2 . نوجوانان در مدتي كه خانه را ترك مي‌كنند كجا بسر مي‌برند؟

 

3 . اوقات خود را چگونه و با چه كساني سپري مي‌كنند؟

 

4 . هزينه‌هاي زندگي خود را از چه محلي تأمين مي‌كنند؟

 

گروه فراريان دختران از خانه و كاشانه رقم عمده‌اي را تشكيل مي‌دهند. آنها به هر علتي از خانه فرار كرده باشند امروزه در وضعيتي قابل مطالعه بسر مي‌برند. اختلافات خانوادگي، وضع مدرسه و تحصيل، روابط بين دوستان و اطرافيان همه مسائلي هستند كه ممكن است به امنيت، استقلال و شخصيت نوجوانان لطمه بزنند و آنها را دچار نگراني كنند و در اين موارد است كه ما بايد آنها را درك كنيم و به آنها كمك كنيم تا بتوانند استقلال و امنيت از دست رفتة خود را باز يابند. اين كار ارزش آن را دارد كه قبلاً مورد توجه قرار گيرد و از آن پيشگيري گردد.

 

 

 

تعريف علمي واژه‌ها:

 

فرار بخشي از رفتار ناسازگارانه‌اي است كه كودكان و نوجوانان مرتكب مي‌شوند كه ابتداء براي رفع نيازهاي عادي خود يا پركردن اوقات فراغت و سپس به اعمال ناهنجار ديگري از قبيل دزدي، ولگردي، روي مي آورند. از همه مهمتر يافتن افراد همسن و سال خود در پاركها و كوچه‌ها و خيابنها به تشكيل گروههاي بزهكاري مبادرت مي‌ورزند.

 

نوجواني:نوجواني به دوره‌اي اطلاق مي‌شود كه حدفاصل بين كودكي و ميانسالي است 18 –12 سالگي و آغاز بزرگسالي، به عبارت ديگر فرد از كودكي به بزرگسالي، از مرحله‌اي مي‌‌ گذرد كه نوجواني گويند «نوايي‌نژاد، 1366».

 

بحراني‌ترين ادوار زندگي به حساب مي‌آيد. چون عوامل زيست، رواني، اجتماعي، تواماً در بروز نوجواني دخالت دارند. تعيين سن دقيقي براي آغاز و پايان آن امكان‌پذير نيست ولي معمولاً نوجواني در دختران سنين 15 –11 و در پسران 16 –12 سالگي را شامل مي‌شود.

 

كجروي يا انحراف:انحراف نوعي درد، عارضه يا بيماري است كه آن را آسيب اجتماعي نام نهاده‌اند. بدين خاطر كه آثار و عوارض آن در اجتماع ظهور مي‌يابد.

 

 

 

فصل دوم :فرار دختران از خانه

 

مقام زن در جهان‌بيني اسلامي:

 

اگر بخواهيم ببينيم نظر قرآن دربارة خلقت زن و مرد چيست؟ لازم است به مسألة سرشت زن و مرد كه در ساير كتب مذهبي نيز مطرح است توجه كنيد، قرآن نيز در اين موضوع سكوت نكرده است، قرآن با كمال صراحت در آيات متعددي مي‌فرمايد كه زنان را از جنس مردان و از سرشتي نظير سرشت مردان آفريده‌ايم يكي ديگر از نظريات تحقيرآميزي كه در گذشته وجود داشته است و در ادبيات جهان آثار نامطلوبي بجا گذاشته است اين است كه زن عنصر گناه است و از وجود زن شر و وسوسه برمي‌خيزد. قرآن داستان بهشت آدم را مطرح كرده ولي هرگز نگفته است كه شيطان يا مار، حوا را فريفت و حوا ادم را، قرآن نه حوا را به عنوان مسئول اصلي معرفي مي‌كند و نه او را از حساب خارج مي‌كند قرآن مي‌گويد: به آدم گفتيم خودت و همسرت در بهشت مسكن گزينيد و از ميوه‌هاي آن بخوريد قرآن آنجا كه پاي وسوسة شيطاني را به ميان مي‌كشد ضميرها را به شكل تثنيه مي‌‌آمد و مي‌گويد: شيطان آن دو را وسوسة شيطاني را به ميان مي‌كشد ضميرها را به شكل تثنيه مي‌ آورد و مي‌گويد: شيطان آن دو را وسوسه كرد يا شيطان آن دو را به فريب راهنمايي كرد و يا شيطان در برابر هر دو سوگند ياد كرد كه جز خير آنها را نمي‌خواهد.

 

در قانون اساسي كشورمان در بسياري قوانين تساوي مرد و زن به وضوح ديده مي‌شود. براي مثال بند 14 از اصل 3 قانون اساسي «تأمين تساوي عموم در برابر قانون» با اصل بيستم «همة افراد ملت» اعم از زن و مرد يكسان در حمايت قانون قرار دارند و از همة حقوق انساني، سياسي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي با رعايت موازين اسلام برخوردارند.

 

ولي مطابق برخي اصول، زنان اجازة ورود به برخي حيطه‌ها را ندارند براي نمونه طبق اصل 115، رئيس جمهور بايد از ميان رجال مذهبي و سياسي انتخاب گردد. البته در اين پژوهش مجالي نيست تا به تحليل قانون اساسي و ساير قوانين مدني، حقوقي و كيفري و يا مقرارت فقهي بپردازيم فقط به اين مقدار بسنده مي‌كنيم كه در حال حاضر در جامعه‌مان زنان با محدوديت‌هايي مواجه هستند بدون آنكه دليلي براي آن وجود داشته باشد. با توجه به تمام مطالب به نظر مي‌رسد جامعة ما به متمايز بودن وظيفة مردان و زنان معتقد است و انتظار دارد زنان در خانه نقش بارزتري را ايفاء كنند.

 

 

 

فرار دختران از خانه:

 

فرار نوجوانان و جوانان از خانواده امروزه در جهان به عنوان يك مسأله و مشكل اجتماعي توجه صاحبنظران را به خود جلب كرده است اهميت اين مسأله از آنجا بيشتر آشكار مي‌شود كه جامعه‌‌شناسان بقاء جامعه را در گرو بقاي خانواده و موفقيت و شكست جامعه را در سلامت و يا گسستگي نهاد خانواده، يافته‌اند خانواده به عنوان سازمان اجتماعي كوچكي برخوردار از روابط تعاملي والدين ـ فرزندان است و روابط فرزندان، والدين و ساير اعضاء خانواده چون شبكه و نظامي در هم پيچيده است كه افراد آن در كنش متقابل با يكديگر و اين نظام در مجموعه‌اي از نظامهاي اجتماعي بزرگتر قرار گرفته است جامعة بزرگتر خود جزئي از زمينة فرهنگي براي الگوهاي رفتاري خانواده است و در تثبيت يا تزلزل آن تأثير دارد.

 

كانون خانواده، اساسي‌ترين سهم را در آن دارد. مسير رشد، دورة بلوغ و نوجواني از حساس‌ترين مراحل زندگي است كه از آن به عنوان دورة بحران يا دورة بي‌سر و ساماني روحي تعبير مي‌شود، در اين مرحله اگر والدين درك و شناخت درستي از شرايط روحي، عاطفي و جسماني فرزندان نداشته باشند و براي گذر بي‌مخاطره و كم مخاطره اين بحرانها او را مشتاقانه و آگاهانه همراهي نكند امكان بروز كجروي و رفتارهاي نابهنجار از سوي آنان افزايش خواهد يافت، فرار نوجوانان و جوانان از خانه يك زنگ خطر و هشدار است كه علاقمندان و دلسوزان جامعه را براي حفظ كيان خانواده و سلامت و تعادل جامعه به چاره‌انديشي فرار مي‌خواند.

 

اصطلاح نوجوان فراري بر كسي اطلاق مي‌شود كه منزل را بدون قصد بازگشت ترك نمايد، به نظر مي‌رسد اين پديده از معضلات خانوادگي و اجتماعي فراگير در سطح جهان است و طي سالهاي اخير در كشورها، رو به افزايش است، «اقليما، 4: 1380»

 

براي مثال: انجمن كودكان در انگلستان اطلاعات زير را در مورد كودكان فراري گزارش كرده است:

 

هر سال 100000 كودكزير 16 سال فرار مي‌كنند. 80 درصد فراري‌ها از مشكلات موجود در خانه فرار مي‌كنند، به دلائلي از قبيل خشونت، آزار و تعارض با والدين.

 

4/1 بچه‌هاي فراري، اولين فرارشان قبل از 8 سالگي است.

 

3/1 پسرها و 5/1 دخترها وقتي كه اولين بار فرار مي‌كنند 11 ساله هستند.

 

بسياري از بچه‌هاي فراري بعد از يك روز به خانه بر‌مي‌گردند و آسيب جدي‌اي نمي‌بينند، اگر چه 4/1 از آنها در شرايط سختي مي‌خوابند، مثلا: در كوچه‌ها، روي زمين و يا ايستگاه اتوبوس.

 

7/1 بچه‌اي فراري مورد تجاوز جنسي يا حمله‌هاي خشونت‌بار و يا هر دو قرار مي‌‌گيرند.

 

41 درصد فراريها، از مدرسه اخراج شده‌اند «انجمن كودكان انگلستان 1999»

 

دكتر مصطفي اقليما در پژوهشي با عنوان بررسي عوامل مؤثر در بازگشت مجدد زنان و دختران آسيب ديده اجتماعي بر مراكز باز‌پروري سازمان بهزيستي، معتقد است كه از جمله آسيب‌هاي اجتماعي، مسألة فرار دختران از خانواده و به دنبال آن مسألة روسپيگري است و با مطالعه در علل اين پديده و به خوبي روشن مي‌شود كه فقط بيكاري، جنگ، تنوع‌طلبي، فريب‌خوردگي، طردشدگي، شكست در عشق، تمايل بر درآمد بيشتر، علل جنسي و عوامل خانوادگي مهمترين عواملي هستند كه هر روز بر تعداد لطمه‌هاي جديد روسپيگري مي‌‌افزايد با توجه به اينكه در جامعة ما اين مسأله به عنوان جرم محسوب مي‌گردد افرادي كه مرتكب چنين عملي مي‌گردند به مراكز باز‌پروري جهت انجام فعاليتهاي بازپروري ارجاع مي‌گردند. «اقليما، 1380: چكيده»

 

نقش عوامل اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و خانوادگي در انحراف:

 

نقش مسائل اجتماعي در انحراف:وقايع اجتماعي و امور جريانات آن در رفتارهاي انحرافي داراي نقش و تأثيري فوق‌العاده است آن چنان كه حتي عده‌اي از جامعه‌شناسان آن را علت اصلي آسيب‌هاي اجتماعي ذكر كرده‌اند از مسائل اجتماعي كه در دامن زن به انحرافات و يا زمينه‌سازي در آن اثر دارند موارد بسياري را مي‌توان نام برد كه برخي از آنها عبارتند از:

 

تراكم جمعيت:

 

گسترش روزافزون صنعت و توسعه، بدون توجه به نظارت جوانب آن خود سبب تراكم جمعيت بيش از اندازه است كم اثر شده و فقر و محروميت افزايش مي‌يابد در نتيجه زمينه براي آسيبها فراهم مي‌گردد.

شما هم می توانید در مورد این فایل نظر دهید.